21 lessen deel 4 Waarheid

267 – Deel vier: WAARHEID

Als je je overdonderd en verward voelt door de problemen die de wereld teisteren, zit je op het juiste spoor. Mondiale processen zijn zo ingewikkeld geworden dat één persoon ze niet meer kan overzien. Hoe kun je dan toch de waarheid over de wereld achterhalen en hoe vermijd je dat je het slachtoffer wordt van propaganda en desinformatie?

---

269 – Hoofdstuk 15 – Onwetendheid

269 Je weet minder dan je denkt

• 269 Democratie is gebaseerd op het idee dat de kiezer alles het beste weet, in het kapitalistische systeem van vrije marktwerking is de klant koning en het liberale onderwijs leert studenten om zelfstandig na te denken
• 269 Het is alleen een vergissing om zoveel vertrouwen in het rationele individu te stellen.
• 269 Postkoloniale en feministische denkers wijzen er sinds jaar en dag op dat dit “rationele “individu wel eens een chauvinistische westerse fantasie zou kunnen zijn ter meerdere eer en glorie van de autonomie en de macht van hooggeplaatste blanke mannen
• 270 Niet alleen rationaliteit is een mythe, het individu zelf is dat ook
• 270 Mensen denken zelden zelfstandig na.
• 270 *** We denken doorgaans in groepen.
• 270 Dat wat homo sapiens net dat ietsje meer gaat dan andere dieren en ons de baas van de hele planeet maakte, was niet onze individuele rationaliteit, maar onze ongekende vermogen om in grote getale de koppen bij elkaar steken
• 270 We weten bijvoorbeeld niet hoe een ritssluiting werkt, Harari noemt dit de “kennis-illusie“
• 271 Waarschijnlijk wordt het er niet eens beter op als mensen meer en betere informatie krijgen
• 271 Het het merendeel van onze opvattingen wordt gevormd door het gemeenschappelijke groet denken en niet door individuele rationaliteit, en behouden aan die opvattingen vast uit loyaliteit aan de groep
• 272 Zelfs wetenschappers zijn niet immuun voor de macht van het groepsdenken
• 273 Monty Python – Life of Brian – Your’re all different

273 het zwarte gat van de markt

• 274 Macht vervormt vaak de waarheid
• 274 Macht draait om het veranderen van de realiteit, niet om het doorgronden ervan
• 274 Macht gedraagt zich dus als een zwart gat dat alles eromheen vervormd tot

---

276 Hoofdstuk 16 Rechtvaardigheid

276 Is ons gevoel voor rechtvaardigheid verouderd?

• 276 Net als al onze gevoelens heeft ons gevoel voor rechtvaardigheid ook oeroude evolutionaire wortels
• 276 De menselijke moraal is in de loop van miljoenen jaren ontstaan en aangepast aan de omgang met de sociale en ethische dilemma’s die zich voordeden in het leven van kleine groepen jagers-verzamelaars
• 276 De grootte van vraagstukken waarmee we nu te maken hebben doet er wel degelijk toe. Vanuit het standpunt van de rechtvaardigheid zijn we slecht aangepast aan de wereld waarin we leven
• 277 Voor rechtvaardigheid is niet alleen een stelsel van abstracte waarden nodig, maar ook inzicht in concrete correlaties tussen oorzaak en gevolg
• 277 Ben ik echt schuldig aan al die dingen? Dat is niet goed te zeggen. Ik ben voor mijn bestaan afhankelijk van een onoverzienbaar netwerk van politieke en economische banden

278  Gestolen rivieren

• 278 Het gebod om niet te stelen is opgesteld in een tijd waarin stelen betekende dat je fysiek iets pakte wat niet al eigendom was
• 279 Nu dumpt een bedrijf giftig afval in een rivier,terwijl ik 10.000 euro in dit bedrijf geïnvesteerd heb . . .
• 279 De grootste misdaden uit de moderne geschiedenis vloeiden niet alleen voort uit haat en hebzucht, maar meer nog uit onwetendheid en onverschilligheid
• 280 De bittere waarheid is dat de wereld domweg te ingewikkeld is geworden voor onze jagers-verzamelaars hersens
• 280 Ons jagers-verzamelaars brein
• 282 Hoe kan één iemand

282 Versimpelen of ontkennen?

• 282 Bij pogingen
• 282 De eerste methode
• 283 De tweede methode
• 283 De derde
• 283 De vierde
• 284 Groepen
• 284 Facebook

---

285 – Hoofdstuk 17 De waarheid voorbij

285 Sommig nepnieuws blijft eeuwig bestaan

• 285 We krijgen
• 286 Dat Oekraïne geen
• 286 Welke kant
• 287 Propaganda en desinformatie zijn niets nieuws:
  • 287 In 1931
  • 287 China
  • 287 De Britse
  • 287 In 2016 hield het Israëlische parlementslid Anat Berko

287 Een typische post-truth soort

• 287 Homo sapiens
• 288 Als 1000 mensen
• 288 Als een miljard
• 289 Of we het nu leuk vinden of niet, fictie is één van de
• 289 Als je een

291 Eens een leugen, altijd de waarheid

• 292 In Mein Kampf schreef Hitler:
  • “Zelfs
• 292 De propagandamachine van de Sovjets veranderde van de ene op de andere dag “het blije Sovjet-kind” van het 7 jarige meisje Gelja naar een 13 jarig Mamlakat omdat de vader van Gelja een Japanse spion / terrorist “was”, moeder en Gelja werden verbannen naar Kazachstan
• 293 In de tijd

19-12-2019 Is dat zo? En de Oeigoeren dan?

• 293 Coca-cola heeft
• 294 De waarheid is dat de
• 295 In de economische
• 296 In de praktijk is er
• 297 Naties en religies zijn in wezen opgepompte voetbalclubs 
• 298 De machtigste
• 298 Als soort

298 Ontsnapping uit de hersenspoelmachine

• 299 Menselijk leed
• 299 Verwacht geen perfectie.
• 299 Eén van de allergrootste
• 299 We hebben
• 299 Harari geeft nog 2 vuistregels:
• 299 Als je
• 300 Als een bepaalde

---

302 Hoofdstuk 18 Sciencefiction

302 De toekomst is anders dan in de film

• 302 Mensen
• 302 Dichters
• 302 Begin 21ste eeuw
• 303 Misschien is de ergste zonde
• 303 Bij het nadenken

304 Leven in gevangenschap

• 304 Een thema
  • 304 The matrix gaat over
  • 304 The Truman Show toont
• 305 Mensen beseffen
• 306 Misschien leven we allemaal
• 306 Pijn is pijn, angst is angst en liefde is liefde, zelfs in de matrix 
• 306 De meeste sciencefiction films
• 307 30.000 jaar geleden ging het verhaal zo:
  • “Geest bedenkt stenen mes – hand maakt mes – mens doodt mammoet“
• 307 De nieuwe versie van de matrix is:
  • “Geest bedenkt robot – hand bouwt robot – geest doodt robot“
• 307 Dit verhaal klopt echter niet. Het probleem is niet

307 Disney verliest zijn geloof in de vrije wil

• 308 Inside Out 2015 is een film waarin een reis naar
• 309 Terwijl we de mechanismen volgen door de krochten van Rileys hersenen, komen we
• 310 Heerlijke nieuwe wereld is een boek over het gebruik van
• 310 In 1984 is daarentegen meteen duidelijk dat
• 314 Het zou heel