5 – Verdediging

173 – Hoofdstuk 5 – Verdediging

Plato komt in zijn werk herhaaldelijk terug op het proces van Socrates, wiens levensgevaarlijke kritiek op de democratische samenleving hij deelde. Socrates zijn verdediging, weergegeven in het gelijknamige boek waaruit de teksten van dit hoofdstuk afkomstig zijn, is ook de zijne.

Socrates was door de jonge, onbekende Meletos met steun van een zekere Lykon en de bekende democratische politicus Anytos voor een rechtbank gedaagd van 500 door het lot aangewezen Atheense mannen. 

De aanklacht hield in dat hij de goden van de stad niet erkende, nieuwe grootheden invoerde en de jeugd bedierf, ongetwijfeld in politieke zin

wanneer de particuliere aanklager zijn aanklacht had uitgesproken kreeg de beklaagde het woord. Na diens pleidooi werden door de rechters over de schuldvraag gestemd. Bij schuldigverklaring stelden aanklager en beklaagde beiden een straf voor, waarna de rechtbank opnieuw bij stemming zijn keuze bepaalde. 

173 De taal van een vreemdeling

• 17 a
• Het is de eerste keer dat Socrates voor een rechtbank staat.
• Hij is dan 70 jaar. Hij is een heel andere taal gewend dan de formele juridische taal
  • https://www.janux.nl/wp/plato/247-i-apologie-de-dood-van-socrates/    17 a
• 18 a Maar let er alleen op of wat ik zeg waar is of niet. Dat is de taak van de rechter, en de redenaar moet de waarheid vertellen. Om te beginnen, mannen van Athene, heb ik het recht mij te verdedigen tegen de oude leugens die al eerder tegen mij waren ingebracht, en vervolgens tegen de nieuwe.

175 De opdracht van het orakel

Een orakel is een heiligdom waar een god de vragen die hem worden voorgelegd beantwoordt. Ook het antwoord heet een orakel. Socrates bespreekt hier hoe in Athene een negatieve stemming tegen hem kon ontstaan die de achtergrond zou vormen van de aanklacht. 4 jaar voor het proces, toen de 30 detectoren de macht hadden gegrepen, gingen de overtuigde democraten in ballingschap. Na ongeveer een jaar slagen zij erin de literatoren weer te verdrijven. Socrates was in de stad gebleven

• ZIE https://www.janux.nl/wp/plato/247-i-apologie-de-dood-van-socrates
  • 19 a Goed dan. Ik zal me verdedigen, mannen van Athene, en proberen de slechte naam die al zo lang geleden bij u heeft postgevat, teniet te doen, en dat ook nog in de korte tijd die mij is toegemeten
  • 20 c Zo ik over enige wijsheid beschik, roep ik daarvoor het orakel van Delphi tot getuige.
  • 21 b Liegen past een god niet
  • 23 c

179 De horzel op het paard

• 28 b
  • ZIE https://www.janux.nl/wp/plato/247-i-apologie-de-dood-van-socrates
  • Socrates’ levenswijze kan hem het leven kostten
  • Socrates is een zegen van de goden voor Athene
  • Socrates’ bovennatuurlijk teken
• 32  a […] en daarom onverschrokken stelling neemt tegen u of een andere volksvergadering. Iemand die zich metterdaad tegen het onrecht verzet en dat wil overleven, moet wel een gewone burger zijn en geen staatsman. Ik zal u dat bewijzen aan de hand van feiten, want die stelt u meer op prijs dan mooie verhalen. Luister maar naar wat mij overkomen is, opdat je weet dat ik uit vrees voor de dood voor geen enkel mens zou buigen, als dat in strijd was met het recht; maar ook hoe ik, door b diezelfde onbuigzaamheid, dood had kunnen zijn.

185 Eis en tegeneis

• ZIE https://www.janux.nl/wp/plato/247-i-apologie-de-dood-van-socrates
  • 36 b
  • welke straf stelt Socrates voor
  • 37 b Als u, zoals sommige andere steden, een wet had die bepaalt dat over doodstraf niet in een dag beslist mag worden, maar pas na een paar dagen, dan zoudt u overtuigd kunnen worden.
  • 38 b
  • 38 c Maar, mannen van Athene, Platoon daar en Kritoon en Kritoboulos en Apollodoros vinden dat ik dertig minae (10.000 euro) moet voorstellen en zij staan borg. Laat ik dat maar voorstellen. Zij daar kunnen voor dat geld ruimschoots borg staan.

189 De dood als winst

• ZIE https://www.janux.nl/wp/plato/247-i-apologie-de-dood-van-socrates
• 38 c Sokrates: Klein zal de winst in tijd zijn, mannen van Athene. Want weldra zullen degenen die de stad kwaad willen doen, de blaam op u werpen dat je Sokrates hebt vermoord, een wijs man, en zo zult je voortaan bekend staan. Want zij die u willen belasteren, zullen beweren dat ik wijs ben, ook al ben ik het niet. Als je de zaak nog even had opgeschort, was mijn dood u vanzelf in de schoot geworpen.
• 42 a