laatste wijziging: 08-01-2024

04 Rosanvallon – Democratie

De democratie denken

 Auteur: Rosanvallon, Pierre 
   Boek: De democratie denken
Gelezen: maart 2022
Besproken: 10 juni 2022 Senia Assen Fil 3 club

De rode draad in Rosanvallon s oeuvre is de noodzaak tot het vormgeven van een levendige democratische cultuur. Democratie moet daarbij niet begrepen worden als een ideaal waar steeds dichter bij in de buurt kan worden gekomen, zoals denkers als Habermas het voorstellen.

Rosanvallon ziet de democratie als een permanente reorganisatie van het sociale leven, een “˜werk in uitvoering” dat nooit af kan zijn. Het is de rommelige, actuele praktijk die de vorm van de democratie bepaalt en waar Rosanvallon diep in geïnteresseerd is.

Voor hem staat niet “˜de politiek” (le politique) maar “˜het politieke” (la politique) centraal. De Franse denker Foqué introduceerde dit onderscheid omdat hij politiek niet langer wilde beschouwen als iets dat zich vooral tussen partijen en rond verkiezingen afspeelt, maar om het breder “˜tussen mensen” en andere actoren te plaatsen.

discussievragen

  1. + In hoeverre kunt u accepteren, dat democratie een reeks teleurstellingen is, nooit compleet of voltooid. Niet een geschiedenis heeft, maar er een is. Steeds ‘werk in uitvoering’?
  2. + ‘Het volk’ is een onvindbaar subject, het is niet homogeen, maar een constructie. Is dat ook uw mening?
  3. ? Wat is uw interpretatie van de uitspraak: ‘de plaats van de macht is leeg’?
  4. Heeft u na bestudering van dit boek ideeën gekregen om in Nederland verbeteringen aan te brengen in de werking van onze democratie? Nee

“Het verfrissende van Rosanvallon s betoog is dat hij deze tegendemocratie niet als bedreiging voor de democratie beschouwt, maar als een essentieel onderdeel ervan. ‘Tegenbewegingen zijn nodig om het systeem dynamisch te houden.’ Democratie is werk in uitvoering, en de opleving van het georganiseerde wantrouwen is daar het meest recente voorbeeld van. “