Nawoord

Gehoorzaamheid en vrijheid

door Wessel Krul

Bladzijde 529 tot en met 564

---

Een monsterlijk boek

• 529 Hobbes koos de titel Leviathan als beeldspraak voor het ontstaan van de staatsmacht

 

• 529 Ieder voor zich ####

 

• 530 Meer dan de helft #
• 530 Sommige moderne #

Context en bedoeling

• 531 De periode 1550 – 1650 werd in Europa beheerst #
• 531 Dit is de politieke achtergrond waarop Hobbes zijn Leviathan schreef
• 531 De doelstellingen van de Leviathan zijn:
  1. Het verhinderen van gewelddadige conflicten #
  2. Het invoeren van een minimalistisch christendom #
• 532 Het totale werk van Hobbes probeerde kennisleer, #

Leven van Hobbes

• 534 Met enkele onderbrekingen #

Natuurfilosofie en natuurrecht

• 538 https://nl.wikipedia.org/wiki/De_iure_belli_ac_pacis
  • De iure belli ac pacis (Over het recht van oorlog en vrede) is een boek van Hugo de Groot uit 1625.
  • In dit boek wordt beschreven wanneer een staat of soeverein vorst het recht heeft om een andere staat of soeverein vorst aan te vallen, en op welke manier dat dient te gebeuren.
• 538 Hobbes grootste vondst was ##

Leviathan: het verdrag

• 543 De uitspraak “de mens is de mens een wolf”, die vaak aan #
• 545 Uit Hobbes’ beschrijving van de natuurtoestand volgt  ###
• 545 In een spontaan ##
• 546 Het sociaal contract is dus #
• 546 Hobbes liet er #
• 547 Gehoorzaamheid en onderwerping, dat is het refrein dat in de Leviathan voortdurend terugkeert

Kerk en Godsdienst

• 550 Voor het lezerspubliek is deel III en IV van Leviathan altijd problematisch geweest
• 551 Er bestaan talrijke uitgaven van Leviathan waarin boek III en IV worden weggelaten
• 551 De belangrijkste lezer ##
• 553 Leviathan als tegenhanger van de contrareformatie door de bestrijding van kardinaal Bellarminus in hoofdstuk 42 : boek III bladzijde 404
• 553 Maar als eenmaal ###
• 553 Er moet daarom ##

Invloed en nawerking

• 556 In de Nederlandse Republiek heeft Leviathan in de jaren 1660 ###
• 557 In 1667 […] verscheen er een anonieme Nederlands vertaling van Leviathan 

Hobbes heden ten dage

• 560 […] dat een veilige staat gebaseerd moet zijn op angst 
• 561 Ook al heeft de soeverein absolute macht, de staat van Leviathan is een rechtsstaat 
• 561 Het sociaal verdrag is er volgens Hobbes ###

Interpretaties

• 524 TO DO nog verder uitwerken van de 3 punten van discussies

 

• 564 Misschien werd Hobbes ###