19

De Geest uit de fles III –   2021 – 2022

13 september 2021 : Les 1: Walter Benjamin : reproduceerbaarheid

Dit is de 3e en laatste serie in de cyclus naar aanleiding van het boek van Ger Groot. Ger Groot behandelt de ontwikkeling van de moderne mens vanuit het perspectief van diens relatie of, zo je wilt, de positie van God. Wat betreft de 20e eeuw leidt dat zowel in de ogen van Gerard als in die van mij, ogen tot een aantal lacunes. Om toch een zo volledig mogelijk beeld te geven van de invloeden die de moderne mens in de loop van de 20e eeuw ondergaan heeft, hebben we de structuur licht aangepast.

De centrale vraag blijft dezelfde: Hoe de moderne mens werd wie hij is

Terugkerende aspecten/thema’s bij deze vraag zijn:

  •                De structuur van de ervaring
  •                Opvatting van het subject (zelfbeeld van de mens)

Omdat deze op zichzelf filosofische thema’s in hun ontwikkeling sterk bepaald worden door/niet te begrijpen zijn zonder hun historische context, zullen we voor ieder tijdperk uitgebreid ingaan op zaken als:

  • de ontwikkeling in techniek en wetenschap
  • sociaal – historische stand van zaken’
  • de (geo)politieke situatie en ontwikkelingen in kunst en literatuur
  • maatschappelijke tendensen/sfeer
  • etc.

We schetsen steeds de ontwikkelingen en stand van zaken die op dat moment relevant waren en proberen ons een beeld te vormen van de repercussies daarvan op het wereldbeeld en zelfbeeld van de (moderne) mens. M.a.w. hoe kan de mens zichzelf opvatten in de wereld (zoals) die hem op dat moment gegeven is.

Zodoende komen we grofweg tot de indeling die in de bijlage is opgenomen.

Hoewel de indeling gaandeweg de cursus zeker nog iets kan veranderen, is al wel duidelijk dat de filosofie van Walter Benjamin, als grote afwezige in het werk van Ger Groot, voor deze cursus juist belangrijk uitgangspunt zal zijn. Weinig filosofen hebben zoveel belangrijk werk geschreven over de structuur van de Moderne Ervaring. Noch de (post)moderne mens noch de mens 2.0 valt zonder deze achtergrond goed te begrijpen.

Verder heb ik, in overleg met Gerard, plek ingeruimd voor de analytische filosofie en de wending naar de taal I en II.

Hoe de lessen in de tweede helft van de cursus precies vorm zullen krijgen, welke lacunes we nog in kunnen vullen en welke niet meer, zullen we in de loop van de komende lessen bekijken.

Verder komen er bij elke les lees- en of luistersuggesties.

Voor deze keer zijn dat:

  • Walter Benjamin Het kunstwerk in het tijdperk van zijn technische reproduceerbaarheid
  • Baudelaire Les fleurs du mal; aangeraden in de vertaling van Paul Claes Zwarte Venus, 50 gedichten uit Les Fleurs du mal. In het bijzonder A une passante
  • Proust A la recherche du temps perdu