243 Plato: De staat – Politeia

BRONNEN:

• http://www.trouw.nl/tr/nl/4512/Cultuur/article/detail/2521307/2000/09/23/Plato-s-proeve-van-totalitair-denken.dhtml
• https://en.wikipedia.org/wiki/Republic_(Plato)

Alleen echte filosofen zijn volgens Plato in staat om het idee van ‘Rechtvaardigheid‘ te kennen, en dat is de enige methode om tot een rechtvaardige samenleving te komen.

• In de ideale Staat zijn filosofen aan de macht, want zij weten wat Rechtvaardigheid is, en kunnen deze dus het best realiseren in de wereld om ons heen.
• Wakker geschud door de (onrechtvaardige) ter dood veroordeling van Socrates heeft Plato geconstateerd dat er geen rechtvaardigheid heerste in Athene. Om daar iets aan te doen moest niet zozeer het juridische systeem op de schop, maar de hele maatschappij.
• In de Staat, een dialoog die begint met het zoeken naar de definitie van ‘rechtvaardigheid’, wordt de ‘ideale’ staat beschreven.
• De selecte groep heersers/filosofen krijgt een zeer gedegen training; verder zijn er wachters, ‘soldaten’ die de veiligheid moeten garanderen, en de rest van het volk, een driedeling waarmee het optimum wordt bereikt doordat ieder (onder)deel zijn plaats kent (en behoudt), en ieder het zijne doet: het principe van Plato’s opvatting van rechtvaardigheid.
• Bekend is Karl Poppers kritiek op de (wat de overige tekstdelen betreft) ‘communistisch’ aandoende inrichting van Plato’s staat (bv. geen privé-eigendom)