247 j Kritoon: wat is (on)recht?
BRONNEN:
- https://nl.wikipedia.org/wiki/Crito (Plato)
- http://www.arsfloreat.nl/documents/Plato-Kritoon.pdf
Voor het eerst beluisterd in oktober 2018.
Crito is een korte maar belangrijke dialoog van Plato, geschreven in de periode 399 – 385 v.Chr. De gebeurtenissen spelen zich af in de cel waar Socrates zijn executie afwacht. Het thema dat Socrates met zijn rijke vriend Crito bespreekt is rechtvaardigheid, onrechtvaardigheid en hoe hiermee om te gaan. Socrates is van oordeel dat, wanneer iemand je onrechtvaardig behandelt, het niet juist is om die persoon op jouw beurt ook onrechtvaardig te behandelen. Daarnaast is deze dialoog te beschouwen als een van de eerste uiteenzettingen over de theorie van het sociaal contract dat een individu afsluit met zijn regering.
Na vastgesteld te hebben dat:
- zichzelf redden gelijk staat aan het begaan van een onrechtvaardigheid, namelijk de ongehoorzaamheid aan de wetten van Athene
- dat kwaad (Socrates’ onterechte veroordeling) niet met kwaad (vluchten) mag worden vergolden
- dat het vooruitzicht van een goed leven (als Crito hem redt) niet volstaat als je als mens onrechtvaardig hebt gehandeld
- en dat wetten moeten gehoorzaamd worden, zelfs al zijn ze niet juist
besluit Socrates dat hij zichzelf niet mag redden en zijn veroordeling moet ondergaan.
Deze dialoog vormt een dramatische eenheid met Euthyphro (Socrates op weg naar het tribunaal), Apologie (Socrates voor het gerecht) en Phaedo (De dood van Socrates).