Sessie 3 Sociaal contract

 Een nieuw sociaal contract – over legitimiteit, vertrouwen & instituties

• De afgelopen jaren heeft de Nederlandse regering zich laten verrassen door diverse sociale opstanden en maatschappelijke problemen: de Urgenda-klimaatzaak, de stikstof-crisis, de toeslagen-affaire, de reacties op corona-maatregelen, de woon-crisis, etc.
• De respons hierop was vooral reactief: proberen de directe gevolgen op korte termijn het hoofd te bieden; oftewel probleem-management. Een analyse van de diepere oorzaken, en hoe die verband houden met beleid en uitvoering, bleven achterwege.
• Dit heeft alles te maken met het geloof in decentralisering en marktwerking.
• De huidige bestuurscultuur lijkt gekenmerkt te worden door de korte termijn, of zoals Rutte het in 2013 verwoordde: ‘visie is als de olifant die het uitzicht belemmert’.
• Dit draagt niet bij aan voorspelbaar beleid en een betrouwbare overheid. Volgens Herman Tjeenk Willink heeft de wijze waarop de overheid functioneert, de afgelopen decennia de democratische rechtsorde uitgehold (‘Groter denken, kleiner doen’ – 2018).
• Vorig jaar publiceerde Pieter Omtzigt ‘Een nieuw sociaal contract’, waarin hij stelt dat het vertrouwen tussen overheid en burgers herstelt moet worden; o.a. door het repareren van instituties en het herstellen van de balans tussen macht & tegenmacht.
• De opdracht die het nieuwe kabinet zichzelf heeft meegegeven is het creëren van een nieuwe bestuurscultuur.

220308-1-democratie-vertrouwen-dualisme

• “Terras open; want we herinneren ons de regels niet meer” (Rutte)
• Industrieel besturen
• Tjeenk Willink:
  • Stelling: De overheid doet niet meer wat de burgers van haar verwachten (De paarse krokodil in de hoek)
  • De rechter wil geen dikastocratie “regering door rechters”
  • Toeslagenaffaire als voorbeeld: tunnelvisie door de dienst Belastingen, die int geld i.p.v. uitgifte
  • Film: I Daniel Blake
  • De noodzaken van de machten in het bestel
• Herman Wijffels:
  • De blunder van Kajsa Ollongren, positieve testuitslag, waardoor zij hollend naar huis gaat, met paperassen onder haar arm waarop we zien de Omtzigt elders moet gaan werken
  • Ordening volgens een piramide vorm –> nu  wildgroei aan coöperatieve organisaties
  • Command and control
  • Omtzigt : een nieuw sociaal contract
  • Pas als je diep tot het probleem bent doorgedrongen mag je twee vragen beantwoorden:
    • Wat zou de oplossing kunnen zijn?
    • En kan ik onderdeel zijn van de oplossing?’
  • Onderscheid tussen leiderschap en management.

Rosanvallon – wantrouwen

bladzijde 71 tot en met 121

• 71 Er is sprake van een afkalving van het vertrouwen #
• 71 Het gaat erom om de feiten te begrijpen, die algemeen #
• 72 In dit boek, “De democratie denken”, verkent Rosanvallon  andere wegen om de huidige #
• 72 In zekere zin #
• 72 Het beroemde “An Agreement of the People” uit 1649 dat in Londen werd #
  • http://bcw-project.org/church-and-state/second-civil-war/agreement-of-the-people
• 72

@@